Grafit tozy, ýokary temperaturaly pirolizden ýa-da karbonlaşmadan soň ugleroddan ýasalan inçe tozan materialynyň bir görnüşidir we esasy düzümi ugleroddyr. Grafit tozy çal reňkli ýa-da açyk gara reňkli özboluşly gatlakly gurluşa eýe. Onuň molekulýar agramy 12.011.
Grafit poroşokynyň aýratynlyklaryny aşakdaky ýaly jemläp bolar:
1. condokary geçirijilik we ýylylyk geçirijiligi: grafit tozy ýokary ýylylyk geçirijiligi we geçirijiligi bilen oňat geçiriji we ýylylyk geçirijilik materialydyr. Bu, esasan, elektronlaryň we ýylylygyň geçmegini aňsatlaşdyrýan grafitdäki uglerod atomlarynyň berk tertibi we gatlakly gurluşy bilen baglanyşykly.
2. Gowy himiki inertlik: grafit tozy adaty şertlerde gowy himiki durnuklylyga we inertlige eýe we köp maddalar bilen täsir etmeýär. Şonuň üçin grafit tozy elektron we himiki materiallar, ýokary temperatura poslama garşy gorag we ş.m. ugurlarynda giňden ulanylýar.
3. Belli bir mehaniki güýji bar: beýleki nano materiallar bilen deňeşdirilende, grafit tozy belli bir derejede materiallaryň mehaniki aýratynlyklaryny ýokarlandyryp bilýän has ýokary täsir garşylygy, ekstruziýa garşylygy we ýarylmaga garşylygy bar.
Grafit tozy taýýarlamagyň usullary dürli-dürli we umumy usullar aşakdakylardyr:
1. temperatureokary temperaturada piroliz: grafit poroşokyna bölünmek üçin tebigy grafit ýa-da himiki taýdan sintezlenen grafit kristalyny ýokary temperaturada (2000 above-dan ýokary) gyzdyryň.
2. temperatureokary temperaturaly karbonizasiýa usuly: grafit tozy, grafitiň meňzeş gurluşy bolan çig mal bilen grafitiň himiki reaksiýasy bilen alynýar. Dürli çig mallara görä, bug himiki bug çökdürilmegi, piroliz we karbonizasiýa ýaly dürli taýýarlyk usullaryna bölünip bilner.
3. Mehaniki usul: mehaniki üwemek we barlamak amallary arkaly, grafit tozy almak üçin tebigy grafit ýa-da sintetiki grafit materiallary gaýtadan işlenýär.
Dürli taýýarlyk usullary grafit tozynyň hiline, arassalygyna we morfologiýasyna dürli täsir edýär. Amaly amalyýetlerde dürli talaplara laýyklykda taýýarlyk usullary saýlanmalydyr.
1. Elektron we himiki materiallar: grafit tozy, elektron enjamlarda, batareýalarda, geçiriji wilkalarda we beýleki meýdanlarda ulanylýan geçiriji we termiki geçiriji polimer kompozitlerine taýýarlanyp bilner. Mysal üçin, elektrod materiallarynda grafit tozy materialyň geçirijiligini ýokarlandyryp, elektrodyň himiki öndürijiligini ýokarlandyryp we batareýanyň hyzmat möhletini uzaldyp biler.
2. Örtük materiallary: grafit tozy, poslama garşy örtük, ýylylyk geçirijilik örtügi, elektromagnit gorag örtügi we ş.m. ýaly dürli örtükleri taýýarlamak üçin ulanylyp bilner, awtoulag, uçar, gurluşyk we ş.m. meýdanlarynda taýýarlanan örtükler grafit tozy bilen ultramelewşe garşylygy we materiallaryň poslama garşylygyny ýokarlandyryp biler.
3. Katalizator: Grafit tozy katalizator taýýarlamak üçin ulanylyp bilner we organiki sintezde, himiki önümçilikde we beýleki ugurlarda giňden ulanylýar. Mysal üçin, ösümlik ýagynyň wodorodlaşdyrylmagynda, bejergiden soň grafit tozy reaksiýanyň seçimliligini we hasyllylygyny ýokarlandyrmak üçin katalizator hökmünde ulanylyp bilner.
4. Keramiki materiallar: Keramiki materiallar taýýarlanylanda, grafit tozy güýçlendiriji täsir arkaly mehaniki güýjüni we beýleki häsiýetlerini gowulaşdyryp biler. Esasanam kermetlerde we gözenekli keramikada grafit tozy giňden ulanylýar.